دیدبان دیدبان دیدبان

۱- تذکرات روشنگرانه

امام علی ع بعضا از این روش استفاده می کرده است ، چنانچه در آستانه جنگ جمل به آن حضرت گزارش رسید که ابو موسی اشعری فرماندار کوفه ، مردم را برای پیوستن به امام علی ع باز می دارد . آن حضرت این نامه را به او نوشت: از بنده خدا علی امیر المومنین ع به عبدالله بن قیس (ابو موسی اشعری) ، پس از ستایش پروردگار ، سخنی از تو به من گزارش شده که هم به سود و هم زیان تو است ، چون فرستاده من پیش تو آید دامن همت به کمر زن ،کمرت را برای جنگ محکم ببند و از سوراخ خود بیرون آی و مردم را برای جنگ بسیج کن. اگر حق را در من دیدی بپذیر و اگر دو دل ماندی کناره گیر . و . . .  

۲- افشاگری

امام علی ع بارها در مقابل فتنه گران می ایستاد و به افشای چهره زشت آنان می پرداخت ، اشاره به یک نمونه آن : برج بن مسهر طایی که از شعرای مشهور خوارج بود با صدای بلند گفت : لا حکم الالله . امام در جواب او فرمود : خاموش باش ! خدا رویت را زشت گرداند ای دندان پیشین افتاده . به خدا سوگند آنگاه که که حق آشکار شد تو ناتوان بودی و آواز تو آهسته بود ( شهرتی نداشتی یا فاقد شخصیت اجتماعی بودی ) و آن هنگام که باطل بانگ بر آورد چنان شاخ بز سر بر آوردی .

۳- ترک رابطه

قرآن نیز از راههای مبارزه با جریان نفاق و فتنه ، ترک مجالست با آنان دانسته و می فرماید: آیا در کتاب الهی این حکم بر شما منافقان فرستاده شده که چون آیات خدا را شنیدید ، بدان کافر شده ، استهزا کنید . پس شما مومنان با این گروه منافق مجالست نکنید تا از سخن استهزا ء قرآن در حدیثی دیگر شوند ، که شما هم به حقیقت مانند آنان خواهید بود و خداوند منافقان را با کافران یک جا در جهنم ، جمع خواهد کرد . 

۴- ملامت و سرزنش

مشاجره بین امام علی ع و عثمان در گرفت ، پسر اخنس که یکی از فتنه گران بود به عثمان گفت : من او را کفایت می کنم . حضرت علی ع خطاب به مغیره فرمود : ای فرزند لعنت شده دم بریده و درخت بی شاخ و برگ و ریشه . تو مرا کفایت می کنی ؟ به خدا سوگند کسی را که تو یاور باشی ، خدایش نیرو مند نگرداند و آن کسی را که تو دست گیری ، بر جای نمی ماند . از نزد ما بیرون رو ، خدا خیر را از تو دور سازد . پس هر چه خواهی تلاش کن ، خداوند تو را باقی نگذارد ، اگر از آن چه می توان انجام ندهی .

۵- سیاست احتیاط

رعایت سیاست احتیاط می تواند خنثی کننده بسیاری از توطئه های منافقان و فتنه گران باشد . قرآن نیز این سیاست را مورد تاکید قرار داده و می فرماید : منافقان دشمن هستند ، از ایشان بر حذر باش ، خدا ایشان را بکشد . چقدر از حق روی گردانند . و امام علی ع درباره لزوم رعایت حذر و احتیاط در رابطه با اهل نفاق و دشمنان مکار و فتنه گر ، سفارش می کند که : از دشمن مخفی ( مانند منافقان ) بیش از دشمن آشکار بر حذر باش .

۶- برخورد قاطع و انقلابی

رسول خدا ص در بازگشت از تبوک ، متوجه توطئه کسانی که ( مسجد ضرار ) را جهت مقابله با حکومت اسلامی ساخته بودند ، شد . لذا دستور به تخریب آن مسجد داد که بی درنگ فرمان قاطع و انقلابی آن حضرت اجرا شد و آن مسجد با خاک یکسان گردید.

۷- پیکار مسلحانه

قرآن نیز از شیوه های مبارزه با نقاف و فتنه گری را پیکار مسلحانه دانسته و تصریح می نماید : ای پیامبر با کافران و منافقان پیکار کن و بر آنان خت بگیر . جایگاه آنان دوزخ است . امام علی ع در زمان خلافت خویش در شرایطی به پیکار با فتنه گران بر خاست که احدی جرات این کار را به خود نمی داد .